بتن غلتکی :
بتن یکی از مصالح پرکاربرد در صنعت ساخت و ساز می باشد که از آمیخته شدن ذرات شن و ماسه و اختلاط آن با آب و سیمان که به عنوان ماده چسباننده ذرات شن و ماسه است، بدست می آید. اما همیشه اینگونه نیست که ذرات شن و ماسه توسط آب و سیمان بهم بچسبند ، نوع دیگری از بتن ها وجود دارد که اتصال سیمان و شن و ماسه بهم بدون وجود آب و تحت فشرده شدن و تراکم توسط غلتک حاصل می شود. این نوع بتن ها را بتن غلتکی می نامند.

معرفی بتن غلتکی :
بتن غلتکی به بتنی گفته می شود که اسلامپ آن صفر باشد (آزمایش اسلامپ آزمایشی است که برای تعیین میزان روانی بتن مورد استفاده قرار می گیرد هرچه عدد اسلامپ بالا باشد روانی بتن بالا رفته و این یعنی نسبت آب به سیمان بتن بالا می باشد این در حالی است که عدد اسلامپ صفر یعنی روانی آن صفر بوده یا به عبارتی بتن ما خشک است. تراکم این نوع از بتن همانند تراکم خاک ها توسط ماشین آلات متراکم سازی صورت می گیرد پس علت خشک بودن این نوع بتن همین موضوع می باشد.

تعریف بتن غلتکی از نظر انجمن بتن آمریکا :
در فرهنگ اصطلاحات بتن و سیمان انجمن بتن آمریکا، بتن غلتکی بدین ترتیب تعریف می شود: بتن غلتکی و یا بتن متراکم شده با غلتک، بتنی که با حرکت بر روی آن در حالت سخت نشده، متراکم می شود. در ادبیات فنی با نام رول کریت (Rollcrete) نیز از آن نامبرده می شود. این روش، امروزه اغلب تحت عنوان بتن غلتکی یا به صورت خلاصه RCC به کار برده می شود.

تفاوت بتن معمولی با بتن غلتکی :
بتن غلتکی قبل از تراکم تفاوت بسیار زیادی با بتن معمولی دارد زیرا همانطور که می دانیم در بتن معمولی عامل چسباننده سنگدانه ها بهم مخلوط آب و سیمان است که به عنوان شیره بتن ذرات خاک را احاطه کرده و موجب چسبیدن ذرات بهم می شود این در حالی است که بتن غلتکی خشک است و رفتاری همانند خاک دارد اما بعد از متراکم سازی با غلتک و رسیدن به درصد تراکم مطلوب رفتاری مشابه بتن معمولی از خود نشان خواهد داد.

خواص بتن غلتکی :
1-کارایی

بتن های غلتکی باید ظرفیت تحمل وزن ماشین های متراکم سازی را داشته باشند. همچنین با توجه به اسلامپ این نوع از بتن ها صفر است مسئله کاهش کارایی بتن بعد از ساخت و گیرش بتن از مسائل مهمی سات که بایست بدان توجه ویژه نمود.

۲- جداشدگی

مسئله جداشدگی از مسائل مهم برای پروژه هایی مثل سدسازی است زیرا میزان سیمان مصرفی برای بتن غلتکی سد به علت کنترل حرارت ناشی از هیدراتاسیون کم می باشد و همچنین قطر ذرات بکار رفته برای بتن غلتکی سد بزرگتر از قطر ذرات بکار رفته برای بتن معمولی یا بتن غلتکی بکار رفته برای راهسازی است لذا مشکل جداشدگی دانه های برای بتن غلتکی سد پررنگ تر است.

۳-آب انداختگی

با توجه به کم بودن میزان آب مصرفی برای بتن غلتکی، مشکل آب انداختگی بطور قابل توجهی مطرح نیست.

۴-جرم حجمی و درجه تراکم

با توجه کم بودن میزان آب بتن غلتکی جرم حجمی آن در صورت تراکم مناسب قدری بیشتر بتن معمولی است.

۵-مقاومت فشاری

مقاومت فشاری و دوام بتن غلتکی مورد استفاده در روسازی بالاتر از مقاومت فشاری بتن بکار رفته در سد است زیرا که سیمان بتن غلتکی سد کمتر می باشد ولی بتن غلتکی روسازی با توجه به ضخامت کم آن و مسئله ساز نبودن بحث حرارت سیمان بیشتری دارد.

۶-مدول الاستیسیته

مدول الاستیسته بتن غلتکی قدری بیشتر از بتن معمولی با مقدار سیمان مشابه است.

کاربرد های بتن غلتکی :
– سد سازی و شالوده های بزرگ

– راهسازی

محاسن استفاده از بتن غلطکی(RCC) به جای آسفالت :
1- با توجه به افزایش قیمت قیر طی سالهای اخیر و احتمال افزایش قیمت آن در آینده روسازی بتنی بسیار مقرون به صرفه تر از آسفالت میباشد.
۲- در صورتی که زیرسازی درلایه های زیراساس و اساس بیش از تراکم خوبی برخوردار باشد روسازی بتنی را میتوان بر روی هر کدام از این لایه ها اجرا کرد .(ضرورتی بر اجرای اساس نیست)
۳- استفاده از مشتقات نفتی از جمله قیر باعث آلودگی محیط زیست میگردد.
۴- نصب وجابجایی دستگاه بچینگ (بتن ساز) در مقایسه با کارخانه آسفالت آسان تر و کم هزینه تر است.

۵- حساسیت کم به روغن های ریخته شده مثل گازوییل و مواد خورنده در محوطه های صنعتی
۶- بزرگترین حسن این روسازی هزینه پایین آن در نگهداری و راهداری بعد از اجرا میباشد ، که این هزینه تقریباٌ ده برابر کمتر از آسفالت میباشد.
۷- در معابر عمومی شهری که احتمال ایجاد برشهای متفاوت توسط سازمانهای مختلف از جمله آب ، برق ، گاز ، مخابرات ، فاضلاب و … وجود دارد، در صورت استفاده از این روسازی بعد از اتمام عملیات اجرایی و حفاری آنان به سادگی قابل مرمت و بازسازی میباشد و احتمال نشست کردن و خرابی آن بسیار پایین میباشد.
۸- عمر مفید بتن حداقل ۲ تا ۳ برابر آسفالت است.
۹- با توجه به توضیحات مندرج در بالا و جمع بندی کلی آن کاملا” مشهود میباشد که هزینه های اجرای این روسازی نسبت به آسفالت به خصوص در مورد نگهداری و مراقبت بعد از اجرا بسیار پایین تر و مقرون به صرفه تر میباشد.

۱۰- نداشتن مشکلات ناشی از نشست