پوکه معدنی درواقع سنگی آذرین و بسیار متخلخل است که در هنگام فوران‌های آتشفشانی انفجاری شکل می‌گیرد.
پوکه معدنی، دانه‌های سبک آتشفشانی بسیار متخلخل است که از گذشته تاکنون به‌عنوان ساینده در تمیز کردن (مثل سنگ‌پا)، استفاده می‌شود. این ماده همچنین به‌عنوان یک سنگ‌دانه سبک در واحدهای سنگ‌تراشی پیش‌ساخته، بتن‌سازی، عایق صوتی و ساخت کاشی و گچ، سدسازی، صنایع نساجی، داروسازی، پزشکی و غیره استفاده می‌شود. فوران‌های بزرگ آتش‌فشان می‌توانند اطراف خود را با بیش از 100 متر پوکه پرکرده و گردوغبار و خاکستر را به‌شدت به هوا بفرستند. موضوع جالب‌توجه اینجا است که پوکه معمولاً در تمامی قاره‌ها وجود دارد و مناطق گسترده‌ای در سراسر دنیا تأمین‌کننده آن هستند.
پوکه معدنی پیکروکلاستیک است که در لحظه ریزش تقریباً مایع بوده و آن‌قدر سریع خنک شده است که دیگر فرصتی برای تبلور آن نبوده است. هنگامی‌که این مواد مایع جامد شده است، بخارهای محلول در آن ناگهان آزادشده‌اند و کل توده به کف تبدیل‌شده و بلافاصله یکپارچه‌شده است. اگر تحت‌فشار بیشتری خنک می‌شد، یک شیشه جامد یا ابسیدین تشکیل می‌شد.
مواد تشکیل‌دهنده پوکه معدنی
پوکه در درجه اول دی‌اکسید سیلیکون است، مقداری اکسید آلومینیوم و مقدار کمی از اکسیدهای دیگر. کریستال‌های معدنی مختلف در بسیاری از پوکه‌ها وجود دارد. متداول‌ترین آن‌ها فلدسپات، او گیت، هورنبلند و زیرکون است. همان‌طور که پیش‌ازاین نیز اشاره شد، حفره‌های (وزیکول) پوکه گاهی گرد می‌شوند و بسته به جریان گدازه جامد شده، ممکن است کشیده یا لوله‌ای
نیز باشند. این حفره‌ها که در بین سنگ‌های آتشفشانی قدیمی دیده می‌شوند، معمولاً با رسوبات مواد معدنی ثانویه‌ای که بانفوذ آب وارد می‌شوند، پر می‌شوند. گاهی بلورهایی در پوکه وجود دارند، اما بیشتر ساختار پوکه معدنی آمورف است و لیوان آتشفشانی به نام مینرالوئید تولید می‌کند.
علاوه بر مصارف مختلف پوکه در سدسازی، صنعت نساجی، پزشکی و داروسازی و غیره یکی از مهم‌ترین کاربردهای این سنگ در ساختمان‌سازی است. در صنعت ساختمان از پوکه‌ها در ساخت بتن، در نمای بیرونی و همچنین درون ساختمان، درشیب سازی پشت‌بام‌ها و محوطه‌سازی، دیوارچینی، کف ساختمان، شیب میان طبقات، شناژبندی و … استفاده می‌شود.
دلیل استفاده از پوکه برای شیب بندی در ساختمان‌ها وزن سبک و میزان بالای تخلخل این سنگ است چراکه باعث می‌شود وزن ساختمان کم‌تر شده و تخلخلات موجود هم به‌نوعی عایق صدا و حرارت در ساختمان باشد. همچنین استفاده از پوکه در تزئینات ساختمان نیز به دلیل تنوع در رنگ و اندازه این سنگ بسیار مرسوم است. بلوک و همچنین ساخت دیوار آماده نیز یکی دیگر از کاربردهای پوکه در ساختمان است. استفاده از این بلوک‌های آماده سرعت ساخت‌وساز را بالا می‌برد و همین موضوع در دنیای امروز بسیار بااهمیت بوده و مقرون‌به‌صرفه است.